Cờ Cầu Vồng (Rainbow Pride Flag) từ lâu đã trở thành biểu tượng quốc tế cho cộng đồng LGBTQA+. Tuy nhiên, ít ai biết rằng đây không phải là lá cờ tự hào duy nhất. Trên thực tế, mỗi bản dạng giới và xu hướng tính dục trong cộng đồng này đều có cho mình một hoặc nhiều lá cờ riêng, với những màu sắc và ý nghĩa đặc trưng, nhằm nâng cao nhận thức và khẳng định niềm tự hào về bản sắc của mình. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu sâu hơn về ý nghĩa lịch sử và thông điệp mà “tất cả các lá cờ LGBT” đang đại diện, đặc biệt trong các sự kiện kỷ niệm Tháng Tự Hào (Pride Month).
Cờ Cầu Vồng (Rainbow Pride Flag)
Đại diện cho:
Toàn bộ cộng đồng LGBTQA+.
Lịch sử:
Lá cờ cầu vồng do Gilbert Baker, một nghệ sĩ và nhà hoạt động LGBT người Mỹ, thiết kế. Lá cờ lần đầu tiên tung bay tại buổi diễu hành San Francisco Gay and Lesbian Freedom Day vào ngày 25 tháng 6 năm 1978.
Ban đầu, lá cờ của Gilbert gồm 8 màu: hồng, đỏ, cam, vàng, xanh lá, ngọc lam, chàm và tím. Về sau, để thuận tiện cho việc sản xuất hàng loạt, màu hồng và ngọc lam đã được lược bỏ. Cờ cầu vồng hiện nay vẫn giữ thiết kế 6 màu kinh điển.
Năm 2017, chính quyền thành phố Philadelphia (Mỹ) giới thiệu lá cờ “People Of Color Inclusive Flag” trong chiến dịch “More Color More Pride“. Lá cờ này bổ sung thêm hai sọc đen và nâu, thể hiện cam kết của thành phố trong việc giải quyết vấn đề phân biệt chủng tộc và sự phân tầng định kiến (intersectionality) mà người LGBT da màu đang phải đối mặt.
Năm 2018, Daniel Quasar tiếp nối ý tưởng này và thiết kế lá cờ “Progress” (Tiến bộ), tích hợp các màu sắc và sọc từ phiên bản cờ Philadelphia cùng với màu cờ của người chuyển giới, thể hiện sự bao hàm và tiến bộ hơn nữa của cộng đồng.
Ý nghĩa màu sắc:
- Màu hồng (bản gốc): Tình dục
- Màu đỏ: Sự sống
- Màu cam: Sự chữa lành
- Màu vàng: Ánh mặt trời
- Màu xanh lá: Tự nhiên
- Màu ngọc lam (bản gốc): Nghệ thuật
- Màu chàm: Sự hòa thuận
- Màu tím: Tâm hồn
- Màu đen và nâu (bổ sung): Đại diện cho những người da màu trong cộng đồng LGBT.
Cờ Tự Hào của Người Đồng Tính Nữ (Lesbian Pride Flag)
Cờ Tự Hào của Người Đồng Tính Nữ (Lesbian Pride Flag)
Đại diện cho:
Những người có bản dạng giới là nữ và bị hấp dẫn bởi những người cùng bản dạng giới nữ.
Lịch sử:
Lá cờ đồng tính nữ đầu tiên, còn gọi là Labrys Pride Flag, được thiết kế vào năm 1999 bởi nhà thiết kế đồ họa Sean Campbell, với hình ảnh chiếc rìu hai lưỡi (labrys). Tuy nhiên, lá cờ này gặp nhiều phản đối do biểu tượng tam giác ngược màu đen giống với biểu tượng Đức Quốc Xã dùng để nhận diện phụ nữ đồng tính trong Chiến tranh thế giới thứ hai.
Phiên bản đầu tiên của cờ đồng tính nữ phổ biến ngày nay gồm 6 sọc hồng, 1 sọc trắng và 1 nụ hôn đỏ. Lá cờ này do Natalie McCray thiết kế và giới thiệu trên blog “This Lesbian Life” năm 2010. Dù vậy, biến thể không có nụ hôn lại được sử dụng rộng rãi hơn.
Năm 2018, Natalie McCray bị cáo buộc về các hành vi kỳ thị người chuyển giới, người song tính và phân biệt chủng tộc. Kết quả là lá cờ này dần được thay thế bằng phiên bản sọc cam, được blogger Tumblr Emily Gwen giới thiệu cũng vào năm 2018. Hiện vẫn còn nhiều tranh cãi xoay quanh ai là người thiết kế lá cờ đồng tính nữ cam – hồng này.
Ý nghĩa màu sắc:
- Cam đậm: Người không theo chuẩn giới
- Cam: Độc lập
- Cam nhạt: Cộng đồng
- Trắng: Mối liên hệ đặc biệt với sự nữ tính
- Hồng nhạt: Sự bình yên và thanh thản
- Hồng: Tình yêu và tình dục
- Hồng đậm: Sự nữ tính
Cờ Tự Hào của Người Song Tính (Bisexual Pride Flag)
Đại diện cho:
Những người bị hấp dẫn bởi cả hai bản dạng giới nam và nữ.
Lịch sử:
Lá cờ này được Michael Page, một nhà hoạt động LGBT, thiết kế và công bố lần đầu vào ngày 5 tháng 12 năm 1998. Ông chia sẻ rằng điểm nhấn trong lá cờ Song tính chính là sọc tím như đang hòa vào màu hồng và màu xanh. Điều này tương tự như trong đời sống, nơi những người song tính “hòa” trong cộng đồng đồng tính nam, nữ và dị tính.
Ý nghĩa màu sắc:
- Hồng: Hấp dẫn bởi người cùng giới tính
- Xanh: Hấp dẫn bởi người khác giới tính
- Tím: Hấp dẫn bởi cả hai giới tính
Cờ Tự Hào của Người Toàn Tính (Pansexual Pride Flag)
Cờ Tự Hào của Người Toàn Tính (Pansexual Pride Flag)
Đại diện cho:
Những người cảm thấy hấp dẫn bởi tất cả các bản dạng giới, không phân biệt giới tính sinh học hay bản dạng giới của đối phương.
Lịch sử:
Cờ Toàn tính xuất hiện trên các trang web từ giữa năm 2010. Cho đến nay, người thiết kế lá cờ này vẫn là ẩn số, nhưng ý nghĩa của nó đã được cộng đồng toàn tính đón nhận rộng rãi.
Ý nghĩa màu sắc:
- Hồng: Đại diện cho phụ nữ (hoặc những người có giới tính nữ)
- Xanh: Đại diện cho đàn ông (hoặc những người có giới tính nam)
- Vàng: Đại diện cho những người phi nhị nguyên giới (non-binary) hoặc những giới tính khác nằm ngoài phạm vi nam và nữ.
Cờ Tự Hào của Người Vô Tính (Asexual Pride Flag)
Đại diện cho:
Những người không hoặc ít bị hấp dẫn tình dục, không hoặc ít quan tâm đến các hoạt động tình dục.
Lịch sử:
Cờ Vô tính luyến ái được Mạng lưới thông tin về người vô tính (Asexual Visibility and Education Network – AVEN) công bố vào tháng 8 năm 2010. Mục đích chính của việc ra đời lá cờ này là để nâng cao nhận thức và sự hiểu biết của xã hội về người vô tính, một xu hướng tính dục thường bị hiểu lầm hoặc bỏ qua.
Ý nghĩa màu sắc:
- Đen: Đại diện cho người vô tính nói chung (asexuality)
- Xám: Đại diện cho nhóm người bán vô tính (grey asexual) và á tính (demisexual). Người á tính là những người không bị hấp dẫn về tình dục, trừ khi có gắn kết về mặt tình cảm sâu sắc.
- Trắng: Đại diện cho tình dục hoặc sự đồng minh của những người không vô tính.
- Tím: Đại diện cho cộng đồng vô tính và niềm tự hào của họ.
Cờ Tự Hào của Người Liên Giới Tính (Intersex Pride Flag)
Cờ Tự Hào của Người Liên Giới Tính (Intersex Pride Flag)
Đại diện cho:
Người mang trong mình những đặc điểm về nhiễm sắc thể, hormone giới tính hay bộ phận sinh dục mà theo định nghĩa của Cơ quan Cấp cao về Quyền con người của Liên Hợp Quốc (OHCHR) là “không thuộc những tính trạng tiêu biểu của cả nam giới lẫn nữ giới”.
Lịch sử:
Lá cờ này được thiết kế vào năm 2013 bởi Morgan Carpenter, thuộc tổ chức Nhân quyền của người Liên giới tính Úc (Intersex Human Rights Australia). Mục tiêu của lá cờ là tạo ra một biểu tượng không sử dụng màu hồng hay xanh dương, nhằm tránh liên kết với các định nghĩa giới tính truyền thống.
Ý nghĩa màu sắc:
- Vàng: Đại diện cho những màu không liên quan đến giới tính truyền thống (ví dụ: lam cho nam, hồng cho nữ). Màu vàng được chọn vì nó thường không được gắn với một giới tính cụ thể.
- Vòng tròn tím: Biểu tượng cho sự vẹn toàn, hoàn thiện và tiềm năng không thể phá bỏ hay thay đổi. Vòng tròn này thể hiện sự toàn vẹn của cơ thể và quyền tự quyết của người liên giới tính.
Cờ Tự Hào của Người Chuyển Giới (Transgender Pride Flag)
Đại diện cho:
Người có bản sắc, bản dạng giới khác với giới tính sinh học ban đầu được gán khi sinh ra.
Lịch sử:
Lá cờ này được thiết kế vào năm 1999 bởi Monica Helms, một người phụ nữ chuyển giới. Cô chia sẻ rằng với thiết kế này, cho dù lá cờ tung bay theo chiều nào, nó vẫn sẽ giữ đúng thứ tự các sọc màu. Điều này tượng trưng cho những người chuyển giới đang nỗ lực tìm lại chính bản thân họ trong cuộc sống, một hành trình liên tục và kiên định.
Ý nghĩa màu sắc:
- Xanh: Đại diện cho màu sắc truyền thống của con trai.
- Hồng: Đại diện cho màu sắc truyền thống của con gái.
- Trắng: Đại diện cho những người đang trong quá trình chuyển giới, người không có giới tính (agender), trung tính về giới tính (gender-neutral) và người liên giới tính (intersex).
Cờ Tự Hào của Genderqueer (Genderqueer Pride Flag)
Cờ Tự Hào của Genderqueer (Genderqueer Pride Flag)
Đại diện cho:
Những người từ chối xác định giới tính theo hệ nhị phân truyền thống (nam/nữ) hoặc những người có bản dạng giới nằm ngoài các khuôn khổ định sẵn.
Lịch sử:
Lá cờ này được thiết kế vào tháng 6 năm 2011 bởi Marilyn Roxie. Ban đầu, lá cờ đại diện cho cả những người genderqueer và phi nhị nguyên giới. Tuy nhiên, một số người không thích lá cờ này vì trong quá khứ, từ “queer” nghiêng về ý nghĩa miệt thị. Những năm gần đây, từ này đã được khai hóa với ý nghĩa tự hào hơn, mặc dù vẫn còn nhiều người chưa hoàn toàn đồng tình với việc sử dụng nó.
Ý nghĩa màu sắc:
- Tím: Đại diện cho người lưỡng tính (androgynous) và những người có sự kết hợp của nam và nữ.
- Trắng: Đại diện cho agender – những người nhận dạng không thuộc giới nào hoặc không nhận dạng giới.
- Xanh: Đại diện cho người phi nhị nguyên giới (non-binary), những người nằm ngoài định nghĩa giới tính truyền thống.
Cờ Tự Hào của Người Phi Nhị Nguyên Giới (Non-Binary Pride Flag)
Đại diện cho:
Những người có bản dạng giới nằm bên ngoài hệ nhị phân giới tính (không hoàn toàn là nam hoặc nữ).
Lịch sử:
Lá cờ này được thiết kế bởi nhà hoạt động Kye Rowan vào năm 2014, khi cô mới 17 tuổi. Lá cờ được tạo ra như một lựa chọn cho những người phi nhị nguyên giới cảm thấy cờ genderqueer không thể hiện đúng về họ, mang đến một biểu tượng cụ thể hơn cho bản dạng này.
Ý nghĩa màu sắc:
- Vàng: Đại diện cho những giới tính nằm bên ngoài hệ nhị phân giới.
- Trắng: Đại diện cho những người có nhiều hoặc toàn bộ giới (pangender/multigender).
- Tím: Đại diện cho những người có giới là sự kết hợp giữa nam và nữ.
- Đen: Đại diện cho những người không có giới (agender).
Cờ Tự Hào của Người Đồng Minh (Ally Pride Flag)
Cờ Tự Hào của Người Đồng Minh
Đại diện cho:
Những người không thuộc cộng đồng LGBTQA+ nhưng ủng hộ quyền bình đẳng công dân, quyền bình đẳng giới, phong trào xã hội LGBTQA+ và chống lại nạn kỳ thị đồng tính, kỳ thị song tính, kỳ thị người chuyển giới cũng như mọi hình thức phân biệt đối xử với cộng đồng LGBTQA+.
Lịch sử:
Cờ của những người đồng minh được tạo ra vào cuối những năm 2000, nhưng nguồn gốc cụ thể của nó vẫn chưa được biết rõ. Tuy nhiên, lá cờ này nhanh chóng trở thành một biểu tượng quan trọng, thể hiện sự ủng hộ và đoàn kết với cộng đồng LGBTQA+.
Ý nghĩa màu sắc:
- Chữ A: Đại diện cho “Allies” (Đồng minh), những người đứng về phía cộng đồng LGBT+.
- Màu của cờ cầu vồng: Nằm trong chữ A, tượng trưng cho sự ủng hộ đối với toàn bộ cộng đồng LGBTQA+.
- Màu đen trắng: Đại diện cho người dị tính và người hợp giới (cisgender), những người không thuộc cộng đồng LGBTQA+ nhưng là những đồng minh quan trọng trong cuộc đấu tranh cho sự bình đẳng.
Việc tìm hiểu về “tất cả các lá cờ LGBT” không chỉ giúp chúng ta nhận diện được sự đa dạng về bản dạng và xu hướng tính dục, mà còn là cách để thể hiện sự tôn trọng và ủng hộ đối với cộng đồng. Mỗi lá cờ là một lời khẳng định về sự tồn tại, giá trị và quyền được yêu, được sống là chính mình của mỗi cá nhân, góp phần xây dựng một xã hội công bằng và bao dung hơn.